معنویت و رواندرمانی

اهمیت معنویت و رشد معنوی در انسان در چند دهه گذشته به صورت روزافزون توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است. چنین به نظر می سد که امروزه مردم جهان بیش از پیش به معنویت و مسائل معنوی گرایش دارند و روانشناسان دریافته اند که استفاده از روش های سنتی و ساده برای درمان اختلالات روانی کافی نیست.
رواندرمانی یک رابطه انسانی و حرفه ای بین درمانگر و درمانجو با هدف پیشگیری از پیشرفت بیماری ها و ارتقا سطح سلامت روانی افراد می باشد که برای بررسی و حل مسئله بشر ظرفیت بسیار فروانی دارد. از آنجا که معنویت بخش مهمی از زندگی مردم را تشکیل می دهد و تاثیر مهمی بر سلامت بهزیستی آنان دارد، بایستی انتظار داشت که جز مهمی از مشاوره و رواندرمانی بشمار آید. عقاید و اررزش های مذهبی بخشی از زندگی هر فرد است که با بهداشت روانی ارتباط دارد.بنابراین می توان اذعان کرد که مذهب و اعتقادات مذهبی در پیشگیری و کاهش اختلالات روانی و درمانی نقش بسیار مهمی دارد.
معنویت ) spirituality) به معنای نقش زندگی یا روشی برای بودن و تجربه کردن است که با آگاهی یافتن از یک بعد غیر مادی به وجود می آید و ارزش های قابل تشخیص آن را معین می سازد. این ارزش ها به دیگران، خود طبیعت و زندگی مربوطند.
از منظر تفکر دینی اسلامی از آنجایی که انسان از خدا و به سوی خدا در حال حرکت دائمی بهترین تبین از شخصیت او و بهترین راه ها برای پیشگیری از بیماری های وی توسط دین و اوالیا الهی بیان شده است.
20 تا 60 درصد متغییر های سلامت روانی افراد بالغ توسط باورهای مذهبی تبیین می شود. مذهب آنقدر برای پرورش سلامت روح اهمیت دارد که هوا برای تنفس. مذهب به انسان کمک می کند تا معنای حوادث خصوصا حوادث دردناک و اضطراب انگیز را بفهمد.
مذهب و معنویت به عنوان منبعی ارزشمند برای هدفمند کردن و معنا بخشیدن به زندگی انسان ها هستند و افزایش فعالیت های دینی با پایین بودن نرخ افسردگی، اضطراب و خودکشی همراه است.
در رواندرمانی معنوی یکی از مهمترین اصول درمان و پیشگیری از بیماری های روانی را داشتن هدف مشخص در زندگی می داند. در مکتب اسلام نیز انسان و زندگی او چون آفرینش جهان نمی تواند بی هدف باشد و هدف از آفرینش هم بارور شدن، شکوفا شدن و سرانجام حرکت به سوی کمال مطلق خدا است .
در دنیای پر از خشونت و اضطراب قرن 21 نیاز به محبت دینی بیش از هر عصر دیگری احساس می شود.این نیاز فطری که از درون منشا می گیرد از آن نظر که احتیاج انسان را به تکیه گاهی نیرومند و قوی ارضا می کند، قابل توجه است. تکیه گاهی که می تواند در همه حوادث به آن پناه می برد و به اتکای آن آرام و مطمئن باشد.
خستگی، بی علاقگی، کناره گیری اجتماعی ، احساس شکست و نا امیدی همگی به صورت معناداری در افرادی که فعالیت مذهبی دارند کمتر دیده می شود. احساس بی پناهی، بی کسی و پوچی که امروزه فراگیر شد در اعتقاد به یک وجود حامی مقتدر و پناهنده که مصدر نیکی ها و کارهای خیر است، رنگ می بازد.
ایمان قدرت محکم و نیروی تزلزل ناپذیری است که در هر دلی جای گرفت آن دل هرگز دچار بیماری نگرانی و اضطراب نمی شود و در مقابل سخت ترین حوادث مقاومت می کند.


گردآورنده: افسانه امیری- کارشناس ارشد روانشناسی بالینی