روانشناسی مثبت و نظریه شکوفایی
سخن بلند و امیدبخش روانشناسی مثبتنگر این است که میتوان افراد را از نظر سطح سلامت روان در سه گروه قرار داد:
- افراد بیمار و روانرنجور که بیشتر زمان خود را با هیجانهای منفی مانند اضطراب، پرخاشگری، غم، بدبینی و ناامیدی سپری میکنند و درگیر بیماریهای ناتوانکننده افسردگی، وسواس، اضطراب فراگیر و دیگر آسیبهای روانی هستند.
- افرادی که نه در چنبره هیجانهای ناخوشایند گرفتارند و نه زندگی شاد و مثبتی دارند و به گفته «فردریکسون» نسبت هیجانهای مثبت آنها به هیجانهای منفیشان کمتر از سه به یک است.
- افراد شاد، آرام، امیدوار و در یک کلام مثبتگرا که هیجانهای خوشایند آنها در یک بازه زمانی یک ماهه سه برابر یا بیشتر از هیجانهای ناخوشایند آنهاست.
موضوع روانشناسی مثبتنگر، بهزیستی (بهباشی) است. استاندارد طلایی برای اندازهگیری بهباشی، میزان شکوفایی و هدف روانشناسی مثبتنگر، افزایش میزان شکوفایی است(نه خودشکوفایی مبهم مزلو). این نظریه، پنج جزء یا عنصر دارد:
1 هیجان مثبت
«باربارا فردریکسون»، ده هیجان مثبت را معرفی کرده است: شادی، سپاسگزاری، آرامش، علاقه (به اندیشهها و چیزهای جدیدی که کشف کردهایم و مجذوب آنها شدهایم)، امید، غرور مثبت (احساس خوب ناشی از موفقیت که با فروتنی مناسب تعدیل میشود)، تفریح، الهام (فراتررفتن از امور عادی و تحت تأثیر انسانهای بافضیلت و ارزشهای والا قرارگرفتن)، عشق (احساسی لطیف از امنیت، آرامش و صمیمیت).
2اشتیاق به کار
به کاربردن منظم توانمندیها و صرف وقت زیاد همراه با انگیزه، علاقه و هدفمندی برای به انجام رساندن وظایف و مسئولیتها.
3 روابط مثبت
ارتباط صمیمانه با اعضای خانواده و نزدیکان و دوستان و ارتباط با کیفیت با همکاران و همراهان. این ارتباط باید با احترام، اعتماد و حمایت مناسب بارور شود.
4 معنا و هدف
استفاده از برترین توانمندیها برای پیوستن و خدمت کردن به چیزی بزرگتر از خود.
5 دستاورد
دستاوردها یا موفقیتهای عینی نشاندهنده زندگی توأم با پیشرفت است. مانند کارهایی که برای رفاه انسانهای دیگر کردهایم یا کتابها و مقالههایی که نوشتهایم.
فردی که پنج عنصر شکوفایی را دارد از نظر سطح بهباشی و خوشزیستی در مرتبه بالاتر از فرد مثبت قراردارد.
منبع: دکتر محمود گلزاری
گردآورنده: افسانه امیری کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
1 هیجان مثبت
«باربارا فردریکسون»، ده هیجان مثبت را معرفی کرده است: شادی، سپاسگزاری، آرامش، علاقه (به اندیشهها و چیزهای جدیدی که کشف کردهایم و مجذوب آنها شدهایم)، امید، غرور مثبت (احساس خوب ناشی از موفقیت که با فروتنی مناسب تعدیل میشود)، تفریح، الهام (فراتررفتن از امور عادی و تحت تأثیر انسانهای بافضیلت و ارزشهای والا قرارگرفتن)، عشق (احساسی لطیف از امنیت، آرامش و صمیمیت).
2اشتیاق به کار
به کاربردن منظم توانمندیها و صرف وقت زیاد همراه با انگیزه، علاقه و هدفمندی برای به انجام رساندن وظایف و مسئولیتها.
3 روابط مثبت
ارتباط صمیمانه با اعضای خانواده و نزدیکان و دوستان و ارتباط با کیفیت با همکاران و همراهان. این ارتباط باید با احترام، اعتماد و حمایت مناسب بارور شود.
4 معنا و هدف
استفاده از برترین توانمندیها برای پیوستن و خدمت کردن به چیزی بزرگتر از خود.
5 دستاورد
دستاوردها یا موفقیتهای عینی نشاندهنده زندگی توأم با پیشرفت است. مانند کارهایی که برای رفاه انسانهای دیگر کردهایم یا کتابها و مقالههایی که نوشتهایم.
فردی که پنج عنصر شکوفایی را دارد از نظر سطح بهباشی و خوشزیستی در مرتبه بالاتر از فرد مثبت قراردارد.
منبع: دکتر محمود گلزاری
گردآورنده: افسانه امیری کارشناس ارشد روانشناسی بالینی